مفهوم Claim در ارز دیجیتال؛ انواع claim در ارزدیجیتال را بشناسید!

یکی از مفاهیم پرکاربرد در حوزه ارزهای دیجیتال، واژه کلیم (Claim) است؛ مفهومی که اغلب در موقعیت‌هایی مانند دریافت ایردراپ، برداشت پاداش‌های حاصل از تأمین نقدینگی یا شرکت در برنامه‌های استخراج نقدینگی به آن برمی‌خوریم. اما واقعاً Claim در ارز دیجیتال به چه معنا است؟ چرا بسیاری از پروژه‌ها به کاربران می‌گویند که توکن یا پاداش خود را کلیم کنند؟ آیا انجام این کار همیشه لازم است؟ اگر این فرایند را انجام ندهیم، دارایی‌مان از بین می‌رود یا فرصت خاصی را از دست می‌دهیم؟

در این مقاله، قصد داریم با نگاهی دقیق، به بررسی مفهوم Claim، انواع آن، تفاوت حالت‌های دستی و خودکار، روش‌های Claim در شبکه‌های محبوب مانند اتریوم، بایننس اسمارت چین و پالیگان و همچنین چالش‌ها و ریسک‌های آن بپردازیم.

Claim در ارز دیجیتال چیست؟

در فضای بلاکچین و ارزهای دیجیتال، واژه کلیم (Claim) به‌معنای درخواست یا مطالبه (ادعا) مالکیت بر دارایی یا دریافت پاداش است. این عمل معمولاً زمانی انجام می‌شود که کاربر در یک فعالیت مشارکت کرده، اما برای دریافت نهایی دارایی یا پاداش خود، نیاز به اقدام مشخصی دارد. فرایند Claim در واقع همان لحظه‌ای است که کاربر با امضای یک تراکنش در کیف پول خود، دارایی مورد‌نظر را از یک قرارداد هوشمند یا پلتفرم دریافت می‌کند.

Claim ممکن است در زمینه‌های مختلفی رخ دهد. برای مثال:

• در ایردراپ‌ها، بسیاری از پروژه‌ها توکن‌های رایگان را در اختیار کاربران قرار می‌دهند، اما کاربر باید با مراجعه به وب‌سایت پروژه یا از طریق کیف پول، اقدام به Claim کند تا توکن به آدرس او منتقل شود.
• در پروژه‌های دیفای و ییلد فارمینگ، کاربران پس از مدتی که سرمایه خود را در اختیار پروتکل گذاشته‌اند، می‌توانند سود یا پاداش خود را Claim کنند.
• در توکن‌های قفل‌شده یا اختصاص‌یافته، Claim زمانی اتفاق می‌افتد که یک بخش از توکن‌ها از حالت قفل خارج شده و قابل برداشت باشد.

این فرایند معمولاً با امضای یک تراکنش در بلاکچین همراه است و ممکن است نیازمند پرداخت کارمزد (Gas Fee) باشد. در برخی پلتفرم‌ها کلیم ارز دیجیتال به‌صورت خودکار انجام می‌شود.

به‌صورت خلاصه، Claim در ارز دیجیتال به‌معنای فعال‌سازی یا دریافت نهایی دارایی است که در نتیجه مشارکت در یک فرایند، به کاربر اختصاص داده شده، اما هنوز کاملاََ به کیف پول او منتقل نشده است.

انواع Claim در ارز دیجیتال

مفهوم Claim در ارز دیجیتال اشکال و کاربردهای متنوعی دارد. بسته به نوع پروژه، قرارداد هوشمند و مکانیسم اقتصادی پشت آن، Claim می‌تواند در قالب‌های مختلفی انجام شود. در ادامه، به بررسی مهم‌ترین و پرکاربردترین انواع Claim در ارز دیجیتال می‌پردازیم.

کلیم ایردراپ (Airdrop Claim)

یکی از رایج‌ترین موقعیت‌هایی که کاربران با فرایند Claim مواجه می‌شوند، هنگام دریافت ایردراپ است. بسیاری از پروژه‌های بلاکچینی، برای جذب کاربران جدید یا قدردانی از کاربران اولیه، بخشی از توکن‌های خود را به‌صورت رایگان توزیع می‌کنند. بااین‌حال، این توکن‌ها مستقیماً به کیف پول کاربران منتقل نمی‌شوند؛ بلکه معمولاً در یک قرارداد هوشمند نگهداری می‌شوند تا زمانی که کاربر به‌صورت دستی آن‌ها را کلیم یا دریافت کند.

در این حالت، کاربر با امضای یک تراکنش، مالکیت توکن‌ها را به‌طور کامل در اختیار می‌گیرد. برخی پروژه‌ها برای افزایش تعامل، بازه‌ زمانی محدودی برای Claim ایردراپ در نظر می‌گیرند. در صورت عدم اقدام در این بازه، ممکن است کاربر حق دریافت توکن‌ها را از دست بدهد.

کلیم پاداش دیفای (DeFi Rewards)

در پروژه‌های دیفای مانند صرافی‌های غیرمتمرکز یا پلتفرم‌های وام‌دهی، کاربران با استیک یا تأمین نقدینگی، پاداش‌هایی در قالب توکن دریافت می‌کنند. این پاداش‌ها معمولاً در یک کیف پول یا آدرس قرارداد تجمیع می‌شوند و کاربر باید با مراجعه به رابط کاربری پلتفرم یا مستقیماً از طریق کیف پول، اقدام به کلیم یا ادعای آن کند.

نکته مهم این است که برخی پروژه‌ها با هدف کاهش مصرف گس، از کلیم دسته‌ای یا Claim دوره‌ای استفاده می‌کنند. در مقابل، بعضی دیگر قابلیت Claim خودکار را فعال کرده‌اند که در بخش بعدی مقاله به آن می‌پردازیم.

کلیم توکن های قفل شده (Locked Tokens)

در برخی پروژه‌ها، به‌ویژه در عرضه اولیه‌ها (ICO / IDO) یا تخصیص توکن به تیم توسعه و سرمایه‌گذاران اولیه، توکن‌ها به‌صورت مرحله‌ای و زمان‌بندی‌شده آزاد می‌شوند. در این موارد، توکن‌ها در قرارداد قفل باقی می‌مانند و تنها در بازه‌های مشخصی، امکان Claim برای دارنده آن‌ها فراهم می‌شود.

برای مثال، ممکن است هر ماه درصدی از توکن‌های یک سرمایه‌گذار آزاد شده و قابل Claim باشد. کاربر با امضای تراکنش Claim، آن بخش آزادشده را به کیف پول خود منتقل می‌کند.

Claim از قراردادهای هوشمند (Smart Contract Claim)

گاهی اوقات Claim به‌عنوان بخشی از تعامل با یک قرارداد هوشمند صورت می‌گیرد، بدون آنکه الزاماً با پاداش یا ایردراپ مرتبط باشد. برای نمونه، در برخی بازی‌های بلاکچینی یا اپلیکیشن‌های NFT، کاربران برای دریافت آیتم‌های خاص یا حق استفاده از یک قابلیت، نیاز به انجام فرایند Claim دارند.

در این موارد، Claim می‌تواند همراه با پردازش‌های پیچیده‌تری، مثل بررسی شرایط دارایی کاربر، تطابق با الگوریتم‌های قرارداد یا حتی اثبات مالکیت یک NFT خاص باشد. بنابراین، درک دقیق عملکرد قراردادهای هوشمند در چنین فرایندی اهمیت زیادی دارد.

تفاوت بین Claim خودکار و Claim دستی

فرایند Claim در پروژه‌های بلاکچینی می‌تواند به دو صورت دستی (Manual Claim) یا خودکار (Auto Claim) انجام شود. هرکدام از این روش‌ها مزایا، معایب و کاربردهای خاص خود را دارند. انتخاب میان این دو بستگی به طراحی قرارداد هوشمند، اهداف پروژه و تجربه کاربری موردنظر دارد.

در ادامه، مهم‌ترین تفاوت‌های این دو روش را در قالب یک جدول مقایسه‌ای بررسی می‌کنیم:

بیشتر بخوانید: استیکینگ خودکار چیست؟ آموزش کامل، مزایا، معایب و روش های  Autostaking

روش های Claim در بلاکچین

فرایند Claim در ارز دیجیتال بسته به نوع شبکه بلاکچینی که پروژه روی آن اجرا می‌شود، ممکن است تفاوت‌هایی داشته باشد. تفاوت‌ها در ساختار فنی، نحوه امضای تراکنش، مقدار گس فی و تجربه کاربری، باعث شده‌اند که روش های Claim در بلاکچین متفاوت باشد.

در ادامه، روش Claim کردن در شبکه‌های معروف از جمله اتریوم، بایننس اسمارت چین، پالیگان و آوالانچ را بررسی می‌کنیم.

اتریوم | نحوه Claim با استفاده از کیف پول متامسک

اتریوم به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین زیرساخت‌های دیفای و NFT، بیشترین پروژه‌هایی را در خود جای داده که نیازمند Claim دستی هستند. کاربران معمولاً از کیف پول متامسک (MetaMask) برای اتصال به پروژه و انجام تراکنش Claim استفاده می‌کنند.

مراحل Claim در اتریوم

• اتصال کیف پول متامسک به وب‌سایت پروژه
• بررسی موجودی قابل Claim از طریق رابط کاربری
• کلیک روی گزینه Claim یا Withdraw
• تأیید تراکنش و پرداخت گس فی
• انتقال توکن به کیف پول کاربر

بایننس اسمارت چین | کلیم دستی در پنکیک سواپ

شبکه بایننس اسمارت چین به دلیل کارمزد پایین و سرعت بالا، محبوبیت زیادی بین پروژه‌های ییلد فارمینگ دارد. در پلتفرم‌هایی مانند پنکیک سواپ، کاربران پس از تأمین نقدینگی یا استیکینگ توکن‌ها، باید پاداش خود را به‌صورت دستی Claim کنند. ویژگی‌های مهم آن عبارت‌اند از:

• گس فی بسیار پایین (در حد چند سنت)
• تراکنش‌ها سریع و بدون تأخیر
• نیاز به بررسی مداوم برای Claim کردن بهینه

در PancakeSwap و پروژه‌های مشابه، رابط کاربری معمولاً دارای دکمه‌های مشخصی برای Claim پاداش‌ها است. کاربران پس از اتصال کیف پول (مانند متامسک یا تراست ولت) می‌توانند در عرض چند ثانیه پاداش خود را برداشت کنند.

Claim در پالیگان و آوالانچ

پول یا همان پالیگان سابق (MATIC) و آوالانچ (AVAX) دو شبکه‌ محبوب دیگر برای اجرای قراردادهای هوشمند هستند که ترکیبی از کارمزد پایین، مقیاس‌پذیری و ابزارهای توسعه پیشرفته را ارائه می‌دهند. بسیاری از پروژه‌های استیک و دیفای روی این دو شبکه، فرایند کلیم را مشابه BSC اما با ملاحظات متفاوت ارائه می‌کنند.

در پالیگان:

• کیف پول‌های رایجی مانند متامسک و ربی ولت (Rabby) استفاده می‌شود.
• پلتفرم‌هایی مانند QuickSwap یا Aave روی پالیگان ممکن است Claim را دوره‌ای یا در قالب چندین توکن ارائه دهند.

در آوالانچ:

• کلیم معمولاً در پروژه‌هایی مانند Trader Joe انجام می‌شود.
• رابط کاربری شفاف و هزینه بسیار پایین گس باعث شده تجربه کاربری بسیار ساده باشد.

در هر دو شبکه، امکان استفاده از ابزارهایی مانند Zapper یا DeBank برای Claim دسته‌ای فراهم است که در سال ۲۰۲۵ توسعه بیشتری یافته‌اند.

چالش های Claim در ارز دیجیتال

باوجودآنکه فرایند Claim در ارز دیجیتال در نگاه اول ساده به‌نظر می‌رسد، اما در عمل، کاربران و توسعه‌دهندگان با چالش‌های متعددی در این مسیر مواجه هستند. این چالش‌ها می‌توانند منجر به‌ازدست رفتن فرصت‌ها، هزینه‌های غیرضروری یا حتی تهدید امنیت دارایی کاربران شوند.

• هزینه بالای گس در برخی شبکه‌ها: یکی از رایج‌ترین مشکلات کلیم در ارز دیجیتال، هزینه بالای گس فی به‌ویژه در شبکه‌هایی مانند اتریوم است. در زمان‌های پرترافیک، هزینه Claim ممکن است از ارزش دارایی قابل Claim بیشتر شود، که عملاً آن را غیراقتصادی می‌کند.
• محدودیت زمانی برای Claim: در برخی ایردراپ‌ها یا پروژه‌ها، بازه زمانی خاصی برای Claim در نظر گرفته می‌شود. اگر کاربر در این بازه اقدام نکند، دارایی به آدرس او اختصاص نمی‌یابد یا توکن‌ها به خزانه پروژه بازمی‌گردند.
• خطر فیشینگ و قراردادهای جعلی: فرایند Claim با امضای تراکنش همراه است و این موضوع آن را به هدفی جذاب برای حملات فیشینگ تبدیل کرده است. برخی وب‌سایت‌های جعلی به ظاهر مشابه پلتفرم‌های واقعی، از کاربران می‌خواهند تا برای Claim توکن وارد کیف پول خود شوند یا تراکنشی را امضا کنند که در واقع اجازه برداشت کل دارایی را به مهاجم می‌دهد.
• خطاهای قرارداد هوشمند: در برخی موارد، باگ یا طراحی نادرست قراردادهای هوشمند ممکن است باعث شود فرایند Claim با شکست مواجه شود یا بخشی از توکن‌ها قفل باقی بمانند.

کلام پایانی | معنی Claim در ارز دیجیتال چیست؟

چه هنگام دریافت ایردراپ‌ها، چه در استیکینگ، ییلد فارمینگ یا تعامل با قراردادهای پیچیده، کاربران بارها با فرایند Claim مواجه می‌شوند. این عمل، حلقه‌ای نهایی برای تبدیل پاداش‌ها یا دارایی‌های تخصیص‌یافته به موجودی واقعی و قابل استفاده در کیف پول است.

روش های Claim در بلاکچین مختلف است؛ از Claim دستی گرفته تا کلیم خودکار. کلیم در شبکه‌هایی گوناگون مانند اتریوم، بایننس اسمارت چین، پالیگان و آوالانچ به‌صورت متفاوت اجرا می‌شود. هرکدام از این روش‌ها، با مزایا و معایب خاص خود همراه است و کاربران باید بر اساس شرایط پروژه، میزان کارمزد و سطح آشنایی فنی، مناسب‌ترین روش را انتخاب کنند.