طبق آخرین اطلاعات منتشرشده، واحد اجرایی کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) حداقل ۶۸ توکن بلاکچین را در دسته اوراق بهادار قرار داد. این فهرست از توکن اوراق بهادار شامل ارزهایی میشود که نام آنها در شکایات این کمیسیون علیه کمپانیها، تبلیغکنندگان و توسعهدهندگان رمزارز طی سالهای گذشته، آورده شده است.
توکنهای باارزشی که در فهرست SEC قرار گرفتهاند شامل سولانا، کاردانو و چندین توکن دیگر هستند که کمابیش کاربردهای زیادی دارند. طبق گزارش SEC، مجموع ارزش تمام این توکنهای اوراق بهادار بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار است (چیزی حدود ۱۰ درصد از کل سرمایه موجود در بازار رمزارز)، که به صورت غیرقانونی خرید و فروش میشوند. البته در اینجا منظور SEC قوانین موردنظر خودش است.
معرفی توکن اوراق بهادار
سکیوریتی توکن یا توکن اوراق بهادار نمایندهای دیجیتالی از یک دارایی قابل معامله است که معمولاً بر روی یک بلاکچین یا فناوری دفتر کل توزیعشده (DLT) صادر میشود. برخلاف توکنهای کاربردی که به کاربران اجازه دسترسی به محصول یا خدمات درون اکوسیستم بلاکچین را میدهند، توکنهای اوراق بهادار تحت مقررات اوراق بهادار و قوانین مربوط به اوراق بهادار صادر میشوند و حقوق مالکیت یا مالی در یک دارایی دیگر را نمایندگی میکنند. این داراییها میتوانند از جمله املاک و مستغلات، سهام شرکتها، اوراق بدهی، کالاهای معاملاتی و یا سایر اشکال ابزارهای مالی سنتی باشند. عملیات صدور و معامله توکنهای اوراق بهادار تابع قوانین اوراق بهادار در حوزههای مربوطه هستند که به سرمایهگذاران حقوق قانونی و اقدامات انطباقی ارائه میدهند.
استفاده از فناوری بلاکچین برای توکنهای اوراق بهادار چندین مزیت ارائه میدهد از جمله افزایش شفافیت، کاهش ریسک طرف مقابل و افزایش نقدینگی از طریق مالکیت کسری. توکنها به طور معمول قابل برنامهریزی هستند که امکان انطباق خودکار با الزامات نظارتی را فراهم میکنند، فرآیند انتقال سادهتر و توزیع سود یا بهره راحتتر میکنند. با این حال، باید توجه داشت که چشمانداز تنظیمات مربوط به توکنهای اوراق بهادار هنوز در حال تکامل است و کسب و کارهایی که به دنبال صدور یا سرمایهگذاری در این توکنها هستند باید با دقت قوانین مربوطه را در مناطق مربوطه رعایت کرده و از تطابق قوانین قانونی اطمینان حاصل کنند تا از پیامدهای حقوقی ممکن جلوگیری کنند.
بررسی قانون گذاری ۶۸ ارز دیجیتال توسط SEC
اصلا قصد نداریم در اینجا به گری گنسلر، ریاست کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا که تقریبا تمام توکنهای بازار رمزارز در حوزه اختیارات او قرار میگیرد، بپردازیم. اما علاوه بر بیت کوین (BTC) و شاید اتر (ETH) که توکن اختصاصی بلاکچین اتریوم است، خیلی بهتر نمیشد اگر شفافیت بیشتری در مورد توکنهایی که از دومین بلاکچین ارزشمند و پرکاربرترین شبکه یعنی اتریوم برای اجرا استفاده میکنند، وجود میداشت؟ البته که بهتر میشد. اما علیرغم ادعای گنسلر که میگوید قوانین شفاف هستند، حداقل در آمریکا اطلاعات موثق خیلی کمی در مورد وضعیت فعلی بازار رمزارز از لحاظ قانونی در اختیار داریم.

میخواهیم فقط یک سوال منطقی بپرسیم: کاربران با توکنی که برچسب «اوراق بهادار» خورده است، چه کنند؟ از یک سو اگر یک بلاکچین واقعا به اندازه کافی ماهیت غیرمتمرکز داشته باشد در این صورت کاربران باید بتوانند توکن این بلاکچین را خرید و فروش کرده و کدهای اوپن سورس آنها را در هرجایی که قانون اجازه میدهد، استفاده کنند. این شبکهها همگی مستقل از دولتها هستند و به هیچ کشور خاصی تعلق ندارند. بنابراین کاربر با توکن اوراق بهادار چه کاری میتواند بکند؟ پاسخ این است که هر کاری که قبل از تبدیل شدن آن توکن به اوراق بهادار، انجام میداد.
البته این نتیجهگیری یعنی نادیده گرفتن این حقیقت که بسیاری از کاربران رمزارز در جهان به صورت مستقیم به این شبکهها دسترسی ندارند و با استفاده از صرافیهای متمرکز، این داراییها را خریداری میکنند. صرافیها و سرویسدهندههای متمرکز عموما مجبور به پیروی از قانون هستند. اگر این صرافیها، نتوانند توکنی را لیست کنند دسترسی کاربر هم به آن توکن امکانپذیر نخواهد بود. در این صورت بحث در مورد «ارزهای بدون مرز» و دسترسی اوپن سورس برای بسیاری از افراد هیچ معنایی ندارد. بنابراین کاربر با توکنی که تبدیل به اوراق بهادار شده است چه کاری میتواند بکند؟ همه کار و هیچ کار، بستگی به محدودیتهای تعیینشده توسط SEC دارد.
به گفته مارک دانونزیو، مشاور کل پلتفرم ترید و پاداش Bakkt، دستهبندی یک توکن بهعنوان اوراق بهادار دو اثر مخرب به همراه دارد. اول اینکه بر افشای اطلاعاتی که شرکتها باید برای سرمایهگذاران بالقوه انجام دهند تاثیر میگذارد و دوم اینکه در روش ارائه یک دارایی تفاوت ایجاد میشود.

دانونزیو در این رابطه میگوید:
ما فکر نمیکنیم که دستهبندی توکنها تاثیر مخرب شدیدی روی کاربرد این توکنها بگذارد. البته این موضوع هم بسیار مهم است که آیا شرکتهایی مانند Robinhood، Coinbase و eToro میخواهند دسترسی به این توکنها را فراهم کنند و آیا اصلا از لحاظ قانونی اجازه و امکان این کار را دارند یا خیر.
اینجاست که باید این سوال را مطرح کنیم که آیا ما رو به دنیایی میرویم که در آن، شهروندان اخلاقمدار در آمریکا نمیتوانند کاردانو یا سولانا خرید و فروش کنند و برای دسترسی به این توکنها باید از روشهای غیراخلاقی مانند دور زدن قانون استفاده کنند؟
همانطور که قبلا گفتیم، در شکایات اخیر کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا علیه کوین بیس و بایننس، از دو توکن سولانا و کاردانو بهعنوان اوراق بهادار نام برده شده است و دو تا از بزرگترین توکنهایی هستند که بعضی از پلتفرمهای معاملاتی تصمیم به حذف آنها از فهرست ارزهای قابل معامله خود گرفتند.
تلاش برای دست یافتن به اطلاعات شفاف در مورد شرایط خاصی که بر اساس آن برای نگه داشتن یا حذف یک توکن تصمیمگیری میکنند مانند کشیدن دندان فیل است. سولانا و کاردانو مانند همه بلاکچینهای دیگر آنقدر مستقل هستند که بتوان آنها را غیرمتمرکز نامید اما این امکان هم وجود دارد که خرید و فروش SOL و ADA به شدت در آمریکا محدود شود. اگر این پیشبینی به نظر شما اغراقآمیز است، بد نیست به اتفاق مشابهی که پیشتر برای ریپل رخ داد، اشاره کنیم.
شکایت SEC از ریپل
در سال ۲۰۲۰، کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا یک شکایت علیه شرکت ریپل که نهاد وابسته به ارز دیجیتال XRP است، مطرح کرد. کمیسیون بورس ادعا کرد که XRP یک اوراق بهادار بوده و اینکه شرکت ریپل به صورت غیرقانونی، به ارزش یک میلیارد دلار توکن فروخته است.
ادعای SEC در اصل این است که توکن XRP تمام شرایط «تست هاوی» یا یکی از استانداردهای تصویب شده در دهه ۱۹۳۰ برای تعیین این که یک دارایی، یک قرارداد سرمایهگذاری محسوب میشود یا خیر را دارد. اگر دارایی مورد نظر یک پول سرمایهگذاریشده در یک شرکت معمولی باشد که کار و تلاش بقیه، برای آن پول هم سودآوری داشته باشد، آن دارایی واجد شرایط تست هاوی است.

طبق این تعریف، اغلب اینگونه به نظر میرسد که ارزهای دیجیتال حداقل شباهتهایی به اوراق بهادار دارند. اگر بخواهیم حقیقت را بگوییم، بیشتر افراد ارزهای دیجیتال را میخرند چون انتظار دارند که بر اساس موفقیت شبکه یا اپلیکیشنی که توسط دیگران ساخته و نگهداری میشود، سودی هم عاید آنها شود. حتی اگر یک توکن کاربردهای دیگری هم داشته باشد (یا در مورد NFT، اگر ارزش ذاتی توکن مربوط به یک اثر هنری باشد) باز هم نمیتوان این حقیقت را نادیده گرفت.
البته موارد زیادی وجود دارد که یک توکن کاربردهای دیگری به جز ابزار کسب سود هم دارد و بنا بر دلایل زیادی، ویژگیهای جدید ارزهای دیجیتال آنها را از داراییهای سنتی مانند سهام، اوراق قرضه و صندوقهای قابل معامله، متمایز میکند که بعدها به این موضوع میپردازیم.
آنچه در اینجا موضوعی که اهمیت دارد این است که پس از ادعای SEC مبنی بر توکن اوراق بهادار بودن XRP، بیشتر صرافیهای آمریکا این توکن را از لیست خود حذف کردند. اگر همین حالا به CoinMarketCap نگاهی بیاندازید، خواهید دید که ریپل حتی پس از گذشت ۳ سال از شکایت SEC، همچنان چهارمین ارز بزرگ دنیا از لحاظ میزان سرمایه است. البته تقریبا تمام حجم خرید و فروش ریپل متعلق به صرافیهای خارج از آمریکا است به جز مقدار ناچیزی که در صرافی کراکن، معامله میشود.
سرنوشت ارز دیجیتال ریپل شاید عینیترین نمونه از توکنی باشد که بهعنوان اوراق بهادار اعلام میشود. توکن اوراق بهادار به دلیل اکوسیستم فعلی صرافیها برای کاربران داخل آمریکا قابل دسترس نیست اما هرکسی در هر جای دنیا میتواند با داشتن حساب کاربری در صرافیهای Bithumb، Bitstamp و KuCoin، این ارز را معامله کند. کاربران داخل آمریکا برای دسترسی به امکان خرید ریپل باید از VPN استفاده کنند.

به نظر میرسد خرید و فروش ریپل در صرافی بایننس بیش از هر صرافی دیگر انجام میشود (گرچه اگر بخواهیم ادعای SEC را باور کنیم، تعداد بسیار زیادی واش تریدینگ ریپل هم وجود دارد). هرچند اگر بایننس وجود نداشت این حجم از معاملات در جای دیگری انجام میشد. بلاکچینها عمومی هستند و توکنهای آنها هم همیشه برای معاملات مستقیم بین دو نفر، قابل دسترسی است. بنابراین اگر تقاضای کافی وجود داشته باشد یک نفر به هر حال تلاش میکند تا راهی برای عرضه ساده توکنها پیدا کند.
با وجود تمام این شرایط، بنا به دلایلی سناریوی فاجعهآمیز ممنوعیت ارزهای دیجیتال در تمام کشورها عملی نخواهد شد. سناریوی احتمالی این است که بعضی از کشورها دوست رمزارزها و بعضی دیگر دشمن آن خواهند بود بنابراین ارزهای دیجیتال همیشه جایی برای ماندن دارند.
لیست ۶۸ ارز دیجیتال که توسط SEC تحت بررسی قرار گرفتند
در ادامه میتوانید لیست کامل ۶۸ ارز دیجیتالی که توسط SEC مورد بررسی قرار گرفتند را مشاهده کنید.
نام ارز دیجیتال | نماد توکن | معادل فارسی ارز دیجیتال |
Ripple | XRP | ریپل |
Telegram’s Gram | TON | تون |
LBRY Credits | LBC | ال بی سی |
OmiseGo | OMG | او ام جی |
DASH | DASH | دش |
Algorand | ALGO | الگورند |
Naga | NGC | ان جی سی |
Monolith | TKN | تی کا ان |
IHT Real Estate | IHT | آی اج تی |
Power Ledger | POWR | پاور لجر |
Kromatica | KROM | کروماتیکا |
DFX Finance | DFX | دی اف ایکس |
Amp | AMP | آ ام پی |
Rally | RLY | رالی |
Rari Governance Token | RGT | آر جی تی |
DerivaDAO | DDX | دی دی ایکس |
XYO Network | XYO | ایکس وای او |
Liechtenstein Cryptoasset Exchange | LCX | ال سی ایکس |
Kin | KIN | کین |
Salt Lending | SALT | سالت لندینگ |
Beaxy Token | BXY | بیکسی توکن |
DragonChain | DRGN | دراگون چین |
Tron | TRX | ترون |
BitTorrent | BTT | بیت تورنت |
Terra USD | UST | ترا |
Luna | LUNA | لونا |
Mirror Protocol | MIR | میرر پروتکل |
Mango | MNGO | مانگو |
Ducat | DUCAT | داکت |
Locke | LOCKE | – |
EthereumMax | EMAX | اتریوم مکس |
Hydro | HYDRO | هیدرو |
BitConnect | BCC | بیت کانکت |
Meta 1 Coin | META1 | متا 1 |
Filecoin | FIL | فایل کوین |
Binance Coin | BNB | بایننس کوین |
Binance USD | BUSD | بایننس دلار |
Solana | SOL | سولانا |
Cardano | ADA | کاردانو |
Polygon | MATIC | پالیگان (متیک) |
Cosmos | ATOM | کازماس اتم |
The Sandbox | SAND | سندباکس |
Decentraland | MANA | مانا |
Axie Infinity | AXS | اکسی اینفینتی |
COTI | COTI | کاتی |
Paragon | PRG | پاراگون |
AirToken | AIR | ایر توکن |
Chiliz | CHZ | چیلیز |
Flow | FLOW | فلو |
Internet Computer | ICP | آی سی پی |
Near | NEAR | نییر |
Voyager Token | VGX | وی جی ایکس |
Nexo | NEXO | نکسو |
Mirrored Apple Inc. | mAAPL | – |
Mirrored Amazon.com, Inc. | mAMZN | – |
Mirrored Alibaba Group Holding Limited | mBABA | – |
Mirrored Alphabet Inc. | mGOOGL | – |
Mirrored Microsoft Corporation | mMSFT | – |
Mirrored Netflix, Inc. | mNFLX | – |
Mirrored Tesla, Inc. | mTSLA | – |
Mirrored Twitter Inc. | mTWTR | – |
Mirrored iShares Gold Trust | mIAU | – |
Mirrored Invesco QQQ Trust | mQQQ | – |
Mirrored iShares Silver Trust | mSLV | – |
Mirrored United States Oil Fund, LP, | mUSO | – |
Mirrored ProShares VIX Short-Term Futures ETF | mVIX | – |
قانونگذاری در ارزهای دیجیتال
بلاتکلیفی در قانونگذاری برای صنعت ارزهای دیجیتال تا حدودی ریشه در این حقیقت دارد که مهمترین پروژههای این صنعت شامل فناوریهای جهانیسازی هستند و امکانات و دسترسیهایی را برای تمام کاربران در سراسر دنیا فراهم میکنند. به دلیل اینکه بخشی از ماهیت ارزهای دیجیتال مانند منبعی طبیعی و نامحدود (مانند معدن زغالسنگ) عمل میکند، بسیاری این استدلال را دارند که این صنعت باید به طور کامل توسط قانونگذاران آزاد گذاشته شده یا آن را بهعنوان داراییهای زمین در نظر بگیرند و نظارت بر آن در اختیار کمیسیون معاملات آتی کالای آمریکا (CFTC) قرار بگیرد. البته همه با این ایده موافق نیستند.
برای مثال شرکت Bakkt یک موسسه دلالی و کارگزاری را در اوایل سال ۲۰۲۳ خریداری کرد چون به گفته دانونزیو، این موسسه برای ارائه توکنهایی که اوراق بهادار معرفی میشوند، مفید خواهد بود. شرکتهای دیگری که همین استراتژی را دنبال کردند شامل BitGo و کوین بیس هستند. این مجوزها تاحدودی پیروی از شرایط نظارتی است که SEC درخواست کرده اما نمیتوان آن را رویکرد قطعی و نهایی برای فائق آمدن بر ابهامات قانونی در نظر گرفت. دقیقا چه کسی باید پیشنویس افشای ریسک یک ارز را آماده کند؟ در مورد سولانا، آیا این کار بر عهده ولیدیتورهای SOL است یا بنیاد Solana Foundation آن را بر عهده خواهد گرفت؟

گابریل شاپیرو، وکیل فعال در حوزه ارزهای دیجیتال میگوید:
ارزهای دیجیتال در اصل سهام شرکتهای غیرانتفاعی دارای مالکیت جمعی (توسط دارندگان توکن) و با مدیریت پرسنل (ماینرها یا ولیدیتورها) هستند.
خرید توکن سرراستترین راه برای خرید سهام در شبکهای است که هیچ مالکی ندارد. آنچه که ارزهای دیجیتال را از داراییهای سنتی مانند سهام متمایز میکند این است که فناوری ساخت ارزهای دیجیتال همیشه عمومی است. میتوان قوانینی تصویب کرد که امکان دسترسی به خدمات برای ارائه سرویسهای تریدینگ محدود شود اما ماهیت ذاتی شبکههای بلاکچین فراتر از محدودههای قانونی است.
دانونزیو میگوید:
به نظر میرسد هر بار که باید برای تعیین توکنهایی که در دسته اوراق بهادار قرار میگیرند تصمیمگیری شود، SEC هرطور که بخواهد تست هاوی را تفسیر میکند. درحالی که میتوان این مساله را از طریق دعوی قضایی یا قوانین فدرال حل کرد، دیدگاه SEC همین چشمانداز محدود را میبیند.
در نهایت اینکه، قرار دادن ارزهای دیجیتال در دست اوراق بهادار فقط بر دسترسی افراد به یک توکن تاثیر میگذارد نه کاری که میتوان با یک توکن اوراق بهادار کرد.
۱. توکن اوراق بهادر چیست و چه تفاوتی با سایر ارزهای دیجیتال دارد؟
توکن اوراق بهادار در واقع یک سند دیجیتال است که مالکیت یا قرارداد سرمایهگذاری فرد را در یک دارایی واقعی نشان میدهد. برخلاف سایر ارزهای دیجیتال، توکن اوراق بهادار در محدوده قانونی قرار گرفته و خرید و فروش آن باید مطابق با قوانین مربوط به اوراق بهادار باشد.
۲. آیا میتوان از توکن اوراق بهادار برای سرمایهگذاری در داراییهای سنتی مانند املاک و سهام استفاده کرد؟
بله. میتوانید به راحتی از توکن اوراق بهادار برای سرمایهگذاری در املاک، سهام، اوراق قرضه و کالا استفاده کنید.
۳. مزیت توکن اوراق بهادار چیست؟
مزیت توکن اوراق بهادار برای صادرکنندگان این است که فرآیند جذب سرمایه را تسهیل کرده، هزینههای مدیریتی را کاهش داده و دسترسی بیشتری برای سرمایهگذاران فراهم میکند. مزیت این توکنها برای سرمایهگذاران افزایش نقدشوندگی، مالکیت واقعی و شفافیت است.
۴. آیا سرمایهگذاری در توکن اوراق بهادار ریسک دارد؟
مانند هر سرمایهگذاری دیگری، خرید توکن اوراق بهادار هم ریسکهای خود را دارد که شامل نوسانات بازار، تغییر در قوانین، کلاهبرداری و از دست رفته سرمایه است.
نظرات کاربران
گزارش نظر