دائوی اجتماعی چیست؟ نحوه عملکرد Social DAO در بازار ارز دیجیتال

کاربرد شبکه‌های اجتماعی تا امروز بیشتر به گفت‌وگو، سرگرمی یا اشتراک‌گذاری محتوا محدود بوده است. اما حالا با ظهور دائوی اجتماعی (Social DAO)، همین جوامع آنلاین به ابزارهایی برای تصمیم‌گیری جمعی، خلق ارزش و حتی مدیریت سرمایه تبدیل شده‌اند. در واقع با فعالیت در این بسترها، هر مشارکت می‌تواند معنا و سهمی در آینده داشته باشد و حتی به کسب درآمد منجر شود.

برای مثال توکن ConstitutionDAO به‌عنوان یکی از دائوهای اجتماعی معروف، از زمان شروع به‌کار خود با افزایش قیمت 4,000 درصدی همراه بود که توانست سود زیادی به سرمایه‌گذاران خود ارائه دهد. اگر می‌خواهید بدانید دائوی اجتماعی چیست و چطور ساختارهای غیرمتمرکز در حال تغییر مفهوم جامعه در بازار ارز دیجیتال هستند، این مطلب را تا انتها مطالعه کنید.

Social DAO چیست؟

در جواب این سوال که دائوی اجتماعی چیست باید بیان کرد که Social DAO نوعی سازمان غیرمتمرکز است که حول محور علایق، ارزش‌ها یا اهداف مشترک یک جامعه آنلاین شکل می‌گیرد. در دائو اجتماعی، مشارکت و ارتباط انسانی مهم‌ترین دارایی محسوب می‌شود و سرمایه مالی یا دارایی دیجیتال معیار ارزش‌گذاری نیست. اعضا معمولاً با داشتن یک توکن اجتماعی خاص به این جوامع دسترسی پیدا می‌کنند و از طریق رأی‌‌گیری، تولید محتوا یا مشارکت در پروژه‌های جمعی، در تصمیم‌گیری‌ها نقش دارند.

برخلاف شبکه‌های اجتماعی سنتی که مالکیت و کنترل در اختیار شرکت‌های توسعه‌دهنده شبکه‌های اجتماعی است، در ‌Social DAOها، این اعضای جامعه هستند که اداره و مسیر مجموعه را تعیین می‌کنند.

به‌صورت کلی، تفاوت اصلی دائوی اجتماعی با انواع DAO در این است که تمرکز آن بر سرمایه‌گذاری مالی یا اجرای قراردادهای هوشمند پیچیده نیست؛ هدف آن در واقع تقویت ارتباطات اجتماعی، اعتماد جمعی و شکل‌دهی فرهنگ مشترک است.

برای مثال اهداف چنین ‌DAOهایی می‌تواند ایجاد یک شبکه حمایتی برای هنرمندان، توسعه‌‌دهندگان، علاقه‌مندان به یک موضوع خاص یا حتی طرفداران یک تیم ورزشی باشد. در واقع، Social DAOها نماینده نسل جدیدی از جوامع دیجیتال هستند که با استفاده از ابزارهای Web3، به کاربران کمک می‌کنند تا هم مالک و هم سازنده اجتماع خود باشند.

بیشتر بخوانید: سازمان غیرمتمرکز خودگردان (DAO) یا دائو چیست؟

نحوه عملکرد دائوی اجتماعی چیست؟

دائوی اجتماعی بر پایه مالکیت جمعی و مشارکت فعال اعضا عمل می‌کند. هسته عملکرد آن، توکن بومی یا همان توکن اجتماعی است که نقش کلیدی در عضویت، رأی‌گیری و دسترسی به بخش‌های مختلف جامعه ایفا می‌کند. اعضا معمولاً این توکن را از طریق خرید، مشارکت یا دریافت پاداش مانند ایردراپ به‌دست می‌آورند. با داشتن توکن، کاربران می‌توانند در تصمیم‌های مهم DAO مثل تعیین بودجه، انتخاب پروژه‌های آینده یا سیاست‌های اجرایی مشارکت داشته باشند.

در کنار رأی‌گیری، بسیاری از ‌Social DAOها از ابزارهایی مانند کیف پول چند امضایی (Multi-Sig Wallet) برای مدیریت خزانه و تخصیص منابع استفاده می‌کنند. در واقع برای برداشت یا خرج‌کردن دارایی‌های ‌DAO، تأیید چند نفر از اعضای کلیدی لازم است. همچنین بسیاری از ‌DAOها برای سازمان‌دهی کارها از سیستم‌های پاداش و وظایف (Bounties) استفاده می‌کنند تا هر شخص بر اساس مشارکت خود، سهم واقعی‌تری از ارزش تولیدشده دریافت کند.

دائوی قانون اساسی چیست؟

دائوی قانون اساسی (ConstitutionDAO) یکی از مشهورترین نمونه‌های اولیه از ‌Social DAOها است که در نوامبر ۲۰۲۱ شکل گرفت. هدف این پروژه، خرید یکی از نسخه‌های کمیاب و اصلی قانون اساسی ایالات متحده در یک حراجی بود. هزاران نفر از سراسر جهان تنها در چند روز از طریق اتریوم حدود ۴۷ میلیون دلار جمع‌آوری کردند تا در مزایده شرکت کنند. در واقع ConstitutionDAO مجموعه‌ای از افراد با یک هدف مشترک را شامل می‌شد که با استفاده از ابزارهای Web3 تصمیم گرفتند به‌صورت غیرمتمرکز برای حفظ یک سند تاریخی وارد عمل شوند.

نمونه هایی از دائوی اجتماعی معروف

• Bankless DAO
• Krause House
• Friends with Benefits
• Proof of Humanity DAO
• CityDAO

Social DAOها در سال‌های اخیر با سرعت زیادی گسترش یافتند و هرکدام با اهداف، ساختار و مخاطبان متفاوتی شکل گرفتند. برخی تمرکز بر فرهنگ و هنر دارند، برخی دیگر در پی تغییر ساختارهای حکومتی، شهری یا حتی ورزشی هستند. آنچه در همه این ‌DAOها مشترک است، تأکید بر مشارکت اعضا، تصمیم‌گیری غیرمتمرکز و خلق ارزش اجتماعی یا فرهنگی از طریق فناوری بلاک چین است. در ادامه به معرفی چند نمونه برجسته از این نوع ‌DAOها می‌پردازیم:

بنکلس دائو (Bankless DAO)

Bankless DAO یکی از رسانه‌های پرمخاطب وب3 است. هدف این DAO ترویج آموزش، تولید محتوا و توانمندسازی کاربران برای ورود به حوزه غیرمتمرکز است. اعضای این دائو در پروژه‌های محتوایی، راه‌اندازی پادکست‌ها، ترجمه مقالات و تولید دوره‌های آموزشی و حتی راه‌اندازی زیرمجموعه‌های محلی مشارکت دارند. به‌طور کلی Bankless DAO نمونه‌ای از Social DAO به‌شمار می‌رود که روی آگاهی‌سازی و فرهنگ‌سازی پیرامون اقتصاد بدون بانک، تمرکز دارد.

کراوس هاوس (Krause House)

Krause House یک دائو منحصربه‌فرد است که هدف آن خرید و مدیریت تیم NBA به‌صورت جمعی و غیرمتمرکز است. اعضای این DAO در تأمین سرمایه مشارکت می‌کنند و درباره نحوه مدیریت تیم، برندینگ و تصمیم‌های فنی نیز حق رأی دارند. این پروژه به‌عنوان یکی از جسورانه‌ترین نمونه‌های انتقال مالکیت سنتی به مدل DAO مطرح شده و نشان‌دهنده ظرفیت ‌Social DAOها برای ورود به دنیای واقعی و فیزیکی است.

فرِندز ویت بِنِفیتس (Friends with Benefits)

FWB یکی از اولین و شناخته‌شده‌ترین ‌سوشال دائو‌ها محسوب می‌شود که ترکیبی از باشگاه فرهنگی، فضای گفت‌وگو و شبکه خلاقان وب 3 را تشکیل می‌دهد. برای ورود به FWB باید توکن مخصوص آن را داشته باشید. اعضا در برگزاری رویدادها، پروژه‌های هنری، جلسات آنلاین و تصمیم‌گیری‌های استراتژیک مشارکت می‌کنند. این DAO نمونه‌ای از باشگاه اجتماعی دیجیتال است که با تمرکز بر کیفیت جامعه و محتوا، به شهرت زیادی رسیده است.

پروف آو هیومَنیتی دائو (Proof of Humanity DAO)

Proof of Humanity با هدف ایجاد سیستم شناسایی انسانی و غیرمتمرکز ایجاد شد که بر پایه تأیید اجتماعی و ارسال ویدیوهای اثبات هویت بنا شده است. این پروژه همچنین توکن UBI را برای اعضای تأییدشده خود در نظر گرفته است. در واقع Proof of Humanity با هدف ایجاد عدالت اجتماعی و کاهش تبعیض دیجیتال، تمرکز ویژه‌ای بر شفافیت، هویت‌سنجی و مشارکت برابر دارد.

سیتی دائو (CityDAO)

CityDAO پروژه‌ای پیشرو در حوزه حاکمیت شهری غیرمتمرکز است که با هدف مالکیت جمعی و مدیریت زمین در ایالت وایومینگ آمریکا راه‌اندازی شد. اعضای DAO می‌توانند در تصمیم‌گیری درباره کاربری زمین، برنامه‌های توسعه و زیرساخت‌های شهر شرکت کنند. CityDAO تلاش کرده است تا مفهوم مالکیت شهروندی را از طریق بلاک چین پیاده‌سازی کند.

مزایا و چالش های دائوی اجتماعی

دائوهای اجتماعی با ارائه مدلی جدید از مشارکت، مالکیت و تصمیم‌گیری در جوامع دیجیتال، توانستند توجه بسیاری را به خود جلب کنند. از یک‌سو، این ساختارها می‌توانند دموکراسی واقعی و تعامل مستمر بین اعضا را تقویت کنند، اما از سوی دیگر با چالش‌هایی مثل اجرای تصمیمات، مدیریت تضاد منافع و حفظ توازن قدرت مواجه‌ شدند. به‌طور کلی شناخت مزایا و نقاط ضعف این مدل، برای ارزیابی درست و مشارکت مؤثر در آن‌ها ضروری است.

مزایای Social DAO چیست

یکی از مهم‌ترین مزایای دائوهای اجتماعی، فراهم کردن بستر واقعی برای دموکراسی دیجیتال است و این ساختار، فضای برابری را فراهم می‌کند که در آن صدای هر فرد شنیده می‌شود. از سوی دیگر، به دلیل تمرکززدایی واقعی، کنترل در دست یک فرد یا نهاد خاص نیست و قدرت میان اعضای جامعه توزیع می‌شود. همین ویژگی‌ها باعث می‌شود مشارکت، وفاداری و احساس تعلق اعضا نیز افزایش پیدا کند؛ زیرا افراد احساس می‌کنند واقعاً بخشی از جامعه هستند و در موفقیت آن سهم دارند.

چالش‌ها و نقاط ضعف دائوی اجتماعی چیست

یکی از اصلی‌ترین چالش‌های Social DAO، تصمیم‌گیری جمعی است. هرچه تعداد اعضا بیشتر شود، رسیدن به توافق و اجرای تصمیمات پیچیده‌تر می‌شود. در کنار آن، بسیاری از ‌DAOها فاقد ساختارهای اجرایی منسجم هستند که باعث ناهماهنگی در اجرا می‌شود. در واقع حتی اگر تصمیمی گرفته شود، اجرای آن ممکن است با تأخیر یا ناهماهنگی صورت گیرد. یکی دیگر از دغدغه‌ها، تسلط نهنگ‌ها است. نهنگ‌ها می‌توانند تصمیمات را به نفع خود هدایت کنند؛ این موضوع برخلاف ماهیت دموکراتیک ‌DAOها به‌شمار می‌رود.

آینده دائوی اجتماعی در بازار ارز دیجیتال و وب3

آینده DAO در ارز دیجیتال به‌ویژه دائوی اجتماعی نوید ظهور نسل جدیدی از جوامع دیجیتال را می‌دهد که از طریق فضای آنلاین، می‌توانند در دنیای واقعی تأثیرگذار باشند. با رشد ابزارهای وب۳، زیرساخت‌های بلاک چین و گسترش پلتفرم‌هایی کاربردی در این زمینه، Social DAOها این ظرفیت را دارند که به ستون اصلی مشارکت اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی در فضای دیجیتال تبدیل شوند.

از طرفی، توسعه سیستم‌های اعتبار اجتماعی (Reputation Systems)، ایجاد توکن‌های قابل معامله بین DAOهای مختلف و همگرایی دائوهای اجتماعی با متاورس، می‌توان آینده‌ای را متصور شد که در آن افراد در چند DAO عضو هستند و جایگاه و اعتبار دیجیتال آن‌ها بر پایه مشارکت در این جوامع سنجیده می‌شود.

کلام پایانی | دائوی اجتماعی چیست؟

Social DAO یا دائوی اجتماعی مفهومی نوین در بازار ارزهای دیجیتال است که جامعه را از یک مصرف‌کننده ساده به یک مالک و تصمیم‌گیرنده تبدیل می‌کند. برخلاف پلتفرم‌های متمرکز سنتی که اختیار در دست یک نهاد یا مدیر است، در ‌دائوهای اجتماعی این کاربران هستند که از طریق توکن، رأی و مشارکت فعال، مسیر آینده جامعه را مشخص می‌کنند. بنابراین اگر به‌دنبال راهی برای مشارکت واقعی در جوامع دیجیتال آینده هستید، Social DAOها می‌توانند نقطه شروع خوبی باشند.